Królewskie decyzje - quiz

Pytanie 1: By zostać królem Polski, obiecujesz szlachcie ślub z 50-letnią, starszą od ciebie o 27 lat Anną Jagiellonką. Czy dotrzymujesz słowa?

Tak

Nie

Choć z waszego małżeństwa nie ma dzieci, rodzinne życie związuje cię na stałe z Krakowem. Nigdy nie uciekniesz z Wawelu w przebraniu, by zostać jednym z najlepszych królów Francji w całej jej bogatej historii.

KONIEC ŚCIEŻKI

Szlachta trochę kręci nosem, ale w końcu godzi się z Twoją decyzją. Stajesz się pierwszym wybranym w Polsce politykiem, który nie dotrzymał wyborczej obietnicy i nie poniósł z tego powodu żadnych konsekwencji.

Pytanie 2: Życia króla toczy się przede wszystkim na dworze. Kim się tam otaczasz - przywiezionymi z Francji pięknisiami - mignionami, czy polską szlachtą?

SZLACHTA

MIGNIONI

Na początku masz problem, żeby się dogadać - mówisz tylko po francusku, a szlachta - głównie po polsku, niekiedy po łacinie. By jakoś poradzić sobie z niewygodną ciszą, głownie ucztujecie. Szybko tyjesz, często masz kaca, z trudem rządzisz krajem, w końcu ster rządów przejmują obdarzeni mocniejszą głową szlachcice.

KONIEC ŚCIEŻKI

Wraz z przywiezionymi z Francji młodzieńcami zadajecie szyku na wawelskich korytarzach. Wasze kreacje, w tym spódnice i perłowe kolczyki, bulwersują polskich dworzan. Czasy beztroskiej zabawy chyba dobiegają końca - otoczenie jest wam coraz bardziej nieprzychylne.

Pytanie 3: We Francji zmarł twój brat, masz szansę na objęcie tamtejszego tronu. Postanawiasz zbiec z Wawelu pod osłoną nocy. Sprawa szybko wychodzi na jaw, delegacja szlachty dogania cię po drodze. Co robisz?

WRACAM

UCIEKAM DALEJ

Zbulwersowani szlachcice zmuszają cię do wywiązania się z obietnic złożonych w artykułach henrykowskich. Żenisz się z Anną Jagiellonką, jesteś zmuszony do zajęcia się rządzeniem krajem. Wawelski klimat Ci nie sprzyja - łapiesz zapalenie płuc i szybko umierasz. Przed śmiercią melancholijnym wzrokiem patrzysz przez zamkowe okna w stronę ukochanej Francji.

KONIEC ŚCIEŻKI

Udaje ci się dotrzeć do ojczyzny, przejmujesz tron po zmarłym bracie, rządzisz długo i mądrze, zapisując swoimi dokonaniami wiele kart we francuskiej historii. Polska szlachta decyduje o twojej detronizacji, ale niespecjalnie się tym przejmujesz. W podręcznikach do polskiej historii pozostajesz jedynie barwnym epizodem.

GRATULUJEMY DOBRYCH DECYZJI

Sprawdź się teraz w roli Stefana Batorego

Poprzednik Następca

Pytanie 1: Szlachta wymaga od ciebie ślubu z Anną Jagiellonką, bez niego polska korona nie osiądzie na twoich skroniach. Co robisz?

ODMAWIAM

ŻENIĘ SIĘ

Szlachta ma już dość afrontów wobec Anny Jagiellonki, twoja koronacja nie dochodzi do skutku. Powracasz do rodzinnego Siedmiogrodu, czyli Transylwanii. W wyniku tajemniczego ugryzienia w szyję zaczynasz chorować na światłowstręt i wnet umierasz.

KONIEC ŚCIEŻKI

Ze starszą o dekadę żoną spędzasz raptem trzy pierwsze noce, które nie zaowocują potomkiem. Przez resztę jedenastoletniego panowania skutecznie jej unikasz.

Pytanie 2: Wojska Iwana IV zajmują Inflanty, Polska traci 27 zamków. Co robisz?

GODZĘ SIĘ ZE STRATĄ

SZYKUJĘ SIĘ DO KONTRATAKU

Polskiemu królowi nie wypada poddać się bez walki, a zwłaszcza poddać w wojnie z Rosją. Wzburzona szlachta pozbawia cię tronu, wracasz do rodzinnej Transylwanii. W wyniku tajemniczego ugryzienia w szyję zaczynasz chorować na światłowstręt i wnet umierasz.

KONIEC ŚCIEŻKI

Objeżdżasz kraj i osobiście nakłaniasz szlachtę do zapłacenia wojennego podatku. Jako pierwszy król powołujesz do wojska chłopów. Jesteś doskonałym taktykiem i strategiem, więc wygrywasz wojnę z Rosją i odzyskujesz Inflanty, co daje ci poczesne miejsce w polskiej historii.

Pytanie 3: Król sam niewiele zdziała, by sprawnie rządzić Rzeczpospolitą, potrzebujesz wsparcia w sejmie. Jesteś żarliwym katolikiem, z kim więc zawrzesz sojusz – z innymi katolikami, czy również z protestantami?

Z KATOLIKAMI

RÓWNIEŻ Z PROTESTANTAMI

Czasem ze swoimi najtrudniej się dogadać, zwłaszcza, że nie mówisz po polsku. Szczególnie biskupi wytykają ci nieznajomość polskiej mowy, ale rewanżujesz się im uwagami na temat tego, jak dalece kaleczą łacinę. Czas sejmu niemego dopiero nadejdzie – na razie kraj pod twoimi rządami pogrąża się w stagnacji.

KONIEC ŚCIEŻKI

Taki sojusz podoba się szlachcie, bo nawiązuje do ducha tolerancji religijnej panującego w ówczesnej Rzeczpospolitej. Do końca swojego panowania rządzisz w warunkach stabilnego rozwoju kraju.

GRATULUJEMY DOBRYCH DECYZJI

Sprawdź się teraz w roli Zygmunta III Wazy

Poprzednik Następca

Pytanie 1: Królewskie obowiązki – to brzmi poważnie! Oddajesz się zajęciom, które sugeruje ci polska szlachta, czy też rozwijasz własne pasje?

POLSKIE HOBBY

WŁASNE HOBBY

Pijesz, jesz i popuszczasz pasa. Udajesz się też na częste polowania. Nieco już utuczony, widziany przez gęste zarośla, przypominasz dzika. Zostajesz zabity podczas jednego z polowań przez pijanego szlachcica, który pomylił cię z odyńcem.

KONIEC ŚCIEŻKI

Każesz wystawiać sztuki Szekspira, zajmujesz się złotnictwem i zegarmistrzostwem, grywasz w piłkę nożną. Niektóre z twoich obrazów są tak pięknie namalowane, że będą omyłkowo przypisywane samemu Rubensowi. Do historii Polski przechodzisz jako król o najbardziej wszechstronnych zainteresowaniach.

Pytanie 2: Nawet król musi czasem spytać kogoś o radę. Kogo wybierasz na swojego najbliższego doradcę i powiernika – siostrę Annę Wazównę, czy polskich szlachciców?

SZLACHCICÓW

SIOSTRĘ

Na początku swojego panowania nie masz zbyt dobrej opinii wśród szlachty, magnateria nazywa cię nawet „niemym monstrum”. Taki wybór doradców kończy się tym, że tracisz faktyczną władzę nad krajem i do końca życia możesz już skupić się jedynie na pasji zegarmistrzowskiej.

KONIEC ŚCIEŻKI

Anna Wazówna to mądra kobieta była, więc dzięki jej celnym i roztropnym radom sprawujesz dobre rządy przez aż 45 lat.

Pytanie 3: W Rosji trwa wielka smuta, władza w kraju jest niestabilna. To doskonały moment na drobną interwencję militarną – czy się na nią decydujesz?

TAK

NIE

Marnujesz okazję, by zapisać się na kartach historii jako przedostatni zdobywca Kremla. Nie przejmujesz się tym specjalnie – i tak nieźle ci poszło.

KONIEC ŚCIEŻKI

Polskie wojska wkraczają na Kreml i osadzają na carskim tronie Dymitra Samozwańca. Dzięki tej decyzji przechodzisz do światowej historii – zdobycie Kremla uda się w dziejach jeszcze tylko raz – 202 lata później dokona tego Napoleon.

GRATULUJEMY DOBRYCH DECYZJI

Sprawdź się teraz w roli Władysława IV Wazy

Poprzednik Następca

Pytanie 1: Przez pierwsze 37 lat swojego życia głównie objeżdżasz Europę i bawisz na dworach w Wiedniu, Monachium i Brukseli. Wypytujesz też wróżbitów, kiedy umrze twój ojciec Zygmunt, po którym chcesz przejąć polski tron. Czasem jednak trzeba się wziąć do działania. Jesteś w obozie polskich wojsk podczas bitwy z Turkami pod Chocimiem. Idziesz w bój, czy obserwujesz sytuację z łoża?

IDĘ W BÓJ

ZOSTAJĘ W ŁÓŻKU

Choć polskie wojska zwyciężają, ty giniesz na placu boju. Przykre, bo nigdy nie zasmakujesz królewskiej władzy.

KONIEC ŚCIEŻKI

Polskie wojska odnoszą zwycięstwo, a kronikarze przypisują ci mądre decyzje i doskonałe dowodzenie. O epizodzie w łożu nikt już nie pamięta. Opromieniony sławą zwycięzcy spod Chocimia bez problemu wygrywasz elekcję po śmierci swego ojca Zygmunta III.

Pytanie 2: Po objęciu korony przesz do nowej wojny z Turcją, której boi się cała ówczesna Europa. Ogłaszasz zaciąg wojsk, ale szlachta protestuje. Łamiesz opór szlachty, czy wycofujesz się ze swojego planu?

ŁAMIĘ OPÓR

WYCOFUJĘ SIĘ

Turcy okazują się zbyt silni dla wojsk Rzeczpospolitej. Giniesz w jednej z bitew, a nad placem w centrum osmańskiej Warszawy góruje kolumna zwieńczona półksiężycem.

KONIEC ŚCIEŻKI

Przechodzisz do historii jako król niekonsekwentny, który nie umiał doprowadzić swoich planów do końca, ale przynajmniej nie wikłasz Polski w kolejną wojnę. Z Turkami wiele lat później poradzi sobie jeden z twoich następców – Jan III Sobieski.

Pytanie 3: Chcesz uhonorować swojego ojca, króla Zygmunta III, pamiątkową kolumną na placu przed królewskim zamkiem. Protestuje wobec tego nuncjusz apostolski – zdaniem papieskiego ambasadora tego typu upamiętnienia należą się jedynie świętym. Łamiesz opór nuncjusza, czy wycofujesz się?

ŁAMIĘ OPÓR

WYCOFUJĘ SIĘ

Warszawa traci jeden ze swoich symboli, a ty okazję na to, by choć jeden ze swoich królewskich projektów doprowadzić do końca.

KONIEC ŚCIEŻKI

Zamykasz nuncjusza w areszcie domowym, każesz wyburzyć kilka budynków, by pamiątkowa kolumna lepiej się prezentowała i pozostawiasz po sobie trwały ślad w krajobrazie Warszawy, jeden z symboli miasta po dziś dzień. To jedno z najbardziej udanych przedsięwzięć podczas twojej królewskiej kadencji.

GRATULUJEMY DOBRYCH DECYZJI

Sprawdź się teraz w roli Jana Kazimierza Wazy

Poprzednik Następca

Pytanie 1: Przejmujesz polski tron w dobie dziejowej zawieruchy. Nie dość, że trwa wojna na granicach kraju, to kolejna wybucha wewnątrz – w sejmie. Jeden z posłów krzyczy „liberum veto!”, by zerwać obrady. Zgadzasz się z tą anarchią, czy każesz ściąć szaleńca?

ZGADZAM SIĘ

KAŻĘ GO ŚCIĄĆ

Szlachta nie może się pogodzić z takim zamachem na swoje przywileje. Organizuje rokosz, zbrojne wystąpienie przeciw królowi, w wyniku którego tracisz tron i głowę.

KONIEC ŚCIEŻKI

Poszanowanie dla szlacheckich przywilejów pozwala ci dalej rządzić krajem, natomiast zapisujesz się na kartach polskiej historii jako ten władca, za którego panowania po raz pierwszy zerwano sejm przez sprzeciw pojedynczego posła.

Pytanie 2: Trwa szwedzki potop, wrogie wojska oblegają Jasną Górę. Popadasz w depresję, brakuje ci energii do działania. Abdykujesz, czy za namową żony, królowej Marii Ludwiki Gonzagi, decydujesz się dalej prowadzić wojnę?

ABDYKUJĘ

WALCZĘ DALEJ

Pozbawiona króla szlachta traci resztki bojowego ducha. Klasztor, choć doskonale przygotowany do obrony, upada. Szwedzkie sklepy meblowe pojawiają się nad Wisłą o kilka wieków wcześniej.

KONIEC ŚCIEŻKI

Doskonale przygotowana do obrony załoga Jasnej Góry utrzymuje klasztor. Szwedzi są zmuszeni przerwać oblężenie. Ten triumf doprowadza do narodowego przebudzenia – szlachta ponownie chwyta za broń, a wraz z nią mieszczaństwo. Udaje ci się odzyskać większość terytoriów utraconych wcześniej na rzecz Szwedów.

Pytanie 3: W jednej z sejmowych mów roztaczasz przed szlachtą wizję rozbiorów państwa. Przestrzegasz przed wewnętrznymi konfliktami i osłabieniem władzy królewskiej, które szkodzą Rzeczpospolitej. Szlachta nie daje temu wiary. Abdykujesz, by wzmocnić wymowę swojego przemówienia, czy pozostajesz na tronie?

ABDYKUJĘ

POZOSTAJĘ

Niezrozumiany przez szlachtę umierasz w splądrowanym przez obce wojska kraju, który za twoich rządów stracił aż 40 proc. mieszkańców.

KONIEC ŚCIEŻKI

Wyjeżdżasz do Francji i tam kończysz swój żywot. Pomimo twojego retorycznego zwycięstwa nad szlachtą, w Rzeczpospolitej niewiele się zmienia. Bo prorokiem najtrudniej być we własnym kraju.

GRATULUJEMY DOBRYCH DECYZJI

Sprawdź się teraz w roli Jana III Sobieskiego

Poprzednik Następca

Pytanie 1: Masz epistolarny romans z zamężną Marią Kazimierą – Marysieńką. Czy wprost wyznajesz jej miłość, czy też piszesz szyfrem?

PISZĘ WPROST

PISZĘ SZYFREM

Wasze listy przechwytuje mąż Marysieńki. W magnackim światku wybucha skandal, który kończy waszą relację. Bez Marysieńki i jej lobbingu nie udaje ci się wygrać elekcji i nigdy nie zasiadasz na polskim tronie.

KONIEC ŚCIEŻKI

Miłość nazywasz „pomarańczami”, listy do wybranki „konfiturami”, a jej męża – „fujarą” i „makrelą”. Kiedy małżonek Marysieńki umiera, wasz związek staje się możliwy. Dzięki wstawiennictwu żony wygrywasz elekcję na króla Polski.

Pytanie 2: Z koroną na skroniach żyjesz po królewsku. Czyli właściwie jak - skromnie, czy na bogato?

SKROMNIE

NA BOGATO

Szczędzisz pieniędzy na remonty i zbytki. Zamek Królewski w Warszawie i Wawel popadają w ruinę. Pozbawiony pałacu Wilanów nigdy nie staje się modnym adresem wśród warszawiaków, za to na początku lat dwutysięcznych rozpoczyna się budowa osiedla Miasteczko Rembertów.

KONIEC ŚCIEŻKI

Dbając o wizerunek i prestiż budujesz pałac w Wilanowie, remontujesz Wawel i królewski zamek w Warszawie. Synów każesz portretować ubranych w lwie skóry.

Pytanie 3: Tureckie wojska zmierzają w stronę Wiednia, chrześcijańska Europa drży w obawie o swój los. Wyruszasz z odsieczą, czy przyglądasz się wydarzeniom?

WYRUSZAM Z ODSIECZĄ

CZEKAM

Wiedeń pada. Po nim padają również Rzym, Kraków i Warszawa. Miałeś szansę stać się zbawcą Europy, ostał ci się ino sznur.

KONIEC ŚCIEŻKI

Chrześcijańska koalicja wsparta przez twoje wojska zwycięża pod Wiedniem. Ta odsiecz zapewnia ci przydomek Lew Lechistanu i pozycję jednego z najsławniejszych ludzi w całej ówczesnej Europie.

GRATULUJEMY DOBRYCH DECYZJI

Sprawdź się teraz w roli Augusta II Mocnego

Poprzednik Następca

Pytanie 1: O tron ubiegasz się z programem pt. „Jak Polskę przekształcić w kraj kwitnący i cieszący się szacunkiem u sąsiadów”. Twoim głównym rywalem w wolnej elekcji jest Franciszek Ludwik Bourbon. Wierzysz w siłę swojego programu, czy postanawiasz nieco pomóc szlacheckiej demokracji?

WIERZĘ

INGERUJĘ W WYBORY

Zgromadzona na polu elekcyjnym szlachta wybiera na króla Bourbon. Dalej prowadzisz hulaszczy żywot, tyle, że w rodzinnej Saksonii. Wśród twoich ponad 300 nieślubnych dzieci nie ma Polaków.

KONIEC ŚCIEŻKI

Na pole elekcyjne w ostatniej chwili docierają twoi wysłannicy z jadłem, napitkiem i złotem. Część szlachty obwołuje cię królem. Nie zgadza się z tym Bourbon, jednak jego statek dopiero płynie do Gdańska, a na lądzie już czekają twoje wojsko. Zostajesz koronowany na króla Polski.

Pytanie 2: Do królewskich obowiązków podchodzisz ambitnie – naprawiasz sądownictwo, chcesz zwiększyć nakłady na armię, ale przeciwko podatkom protestuje szlachta. Jak zachowujesz się podczas obrad sejmu – udzielasz szlachcie głosu, czy odmawiasz jej prawa do wypowiedzi?

UDZIELAM

ODMAWIAM

Nieskłonna do dzielenia się swoim bogactwem szlachta zrywa obrady – jeden z posłów krzyczy „liberum veto!”. Osłabiona wewnętrznym konfliktem Rzeczpospolita, bez utrzymywanych w majątkach szlacheckich saskich i rosyjskich wojsk, traci kolejne terytoria na rzecz Szwedów.

KONIEC ŚCIEŻKI

Udaje ci się zakończyć spór ze szlachtą, a obrady przechodzą do historii jako „sejm niemy”. Nikogo nie dopuszczono do głosu, więc nikt nie mógł go zerwać. Proste.

Pytanie 3: Wojna czy pokój? Czy chcesz powetować swoją porażkę w wojnie północnej i ponownie zaatakować Szwecję, czy skupiasz się na innych królewskich obowiązkach?

WOJNA

POKÓJ

Jedna przegrana wojna ze Szwecją niczego cię nie nauczyła. Ponosisz kolejną porażkę i ostateczne tracisz polski tron na rzecz Stanisława Leszczyńskiego, protegowanego Szwedów.

KONIEC ŚCIEŻKI

Rozpoczynasz „łagodny” okres swoich rządów. Skupiasz się na mecenacie sztuki i architektury, budujesz w Warszawie pałac i Oś Saską, zlecasz badania nad produkcją złota. Co prawda nie udaje się wynaleźć kamienia filozoficznego, jednak w wyniku tych badań powstaje słynna porcelana z Miśni.

GRATULUJEMY DOBRYCH DECYZJI

Sprawdź się teraz w roli Stanisława Augusta Poniatowskiego

Poprzednik Następca

Pytanie 1: W młodości zbierasz salonowe szlify w Dreźnie, Wiedniu, Paryżu i Londynie, w końcu zostajesz sekretarzem brytyjskiego ambasadora w Petersburgu. Podczas jednego z przyjęć w oko wpada ci pewna zamężna Niemka ze Szczecina. Czy nawiązujesz z nią romans?

TAK

NIE

Kobietą okazuje się przyszła caryca Katarzyna Wielka. Choć kochanków, zwykle dużo młodszych, miała wielu i zmieniała ich często, to nie znosiła odrzucenia. Twoją zniewagę zapamiętała na lata i podczas elekcji w 1764 wskazała na innego kandydata. Nigdy nie zostajesz królem.

KONIEC ŚCIEŻKI

Romansujesz z żoną przyszłego cara Rosji, co opłaci się wiele lat później. Katarzyna zdetronizuje męża i przejmie ster władzy, by stać się Wielką. Ówczesna Rzeczpospolita jest zależna od Rosji, bez jej zgody nie da się wybrać króla. Podczas elekcji Katarzyna wskaże na kochanka sprzed lat – na ciebie.

Pytanie 2: Po wyborze na króla zabierasz się do reformowania kraju, już przez pierwszy sejm przeprowadzasz 280 ustaw. Zakładasz pierwsze na świecie ministerstwo oświaty – Komisję Edukacji Narodowej. Powołujesz do życia Teatr Narodowy. Ale kraj wymaga głębszych reform. Czy rozmawiasz o nich z szlachtą, czy uciekasz się do fortelu?

ROZMOWA

FORTEL

W płomiennej sejmowej mowie tłumaczysz posłom, że naprawa państwa wymaga zniesienia liberum veto i wolnej elekcji. Kiedy tylko kończysz przemówienie, jeden z posłów okrzykiem „liberum veto!" zrywa Sejm.

KONIEC ŚCIEŻKI

Zniesienie wolnej elekcji i liberum veto zapisujesz w konstytucji i przepychasz ją przez sejm pod nieobecność politycznych przeciwników, którzy rozjechali się po kraju na wielkanocną przerwę.

Pytanie 3: Rozszarpana przez sąsiadów w dwóch rozbiorach Polska jest kadłubkiem, ale są jeszcze w kraju siły, które chcą go ratować. Tadeusz Kościuszko wzywa do stawiania kos na sztorc, wybucha jego insurekcja. Kościuszko prosi cię o użyczenie powstańcom królewskich map. Czy się zgadzasz?

TAK

NIE

Pozbawieni map powstańcy nie mają szans z dużo silniejszymi wojskami zaborczymi. Powstanie upada, upada też Polska - w wyniku III rozbioru na 123 lata znika z map. Pozbawiony tronu udajesz się na wygnanie do Petersburga, gdzie umierasz jako ostatni król Polski.

GRATULUJEMY ZWYCIĘŻONYM

Królewskie mapy na nic się zdają – insurekcja zostaje specyfikowana, co otwiera drogę do III rozbioru Polski. Zostajesz zdetronizowany, umierasz w Petersburgu jako ostatni król Polski.

GRATULUJEMY ZWYCIĘŻONYM

Poprzednik Następca